Erfgoed in beweging

Om erfgoed toekomst te geven, is passie nodig. Van de tuiniers die al eeuwenlang de werkzaamheden per seizoen afstemmen op wat nodig is voor beplanting en tuinonderhoud tot restauratoren en collectiemedewerkers die zorgdragen voor het behoud van interieur en (kunst)objecten. Van programmamakers en conservatoren die nieuwe verhalen en perspectieven bieden op het koninklijk heden en verleden tot het daarmee relevant maken voor nu. Daarom is kennis altijd in ontwikkeling. Niet als doel, maar om nieuwe inzichten te kunnen delen met het publiek. Zo ligt aan de herinrichting van het historische paleis nieuw onderzoek ten grondslag. Het gerestaureerde paleis laat zien hoe belangrijk de ensemblewaarde voor de beleving van erfgoed is. Door interieur en collectie in hun ruimtelijke samenhang als leidraad te nemen, heeft het verhaal van Paleis Het Loo als woonhuis van de Oranjes aan kracht gewonnen. Door dit vervolgens te verbreden naar nieuwe perspectieven en ruimte geven aan andere stemmen in de vaste en tijdelijke presentaties, maken we dit verhaal nog rijker.

​

​

"Het gerestaureerde paleis laat zien hoe belangrijk de ensemblewaarde voor de beleving van erfgoed is."

​

 

Mary’s keukenkeldertje gerestaureerd

Na een lange sluiting openden we in 2022 het geheel gerestaureerde keukenkeldertje van Mary Stuart voor het publiek. Het was een geliefde ruimte van Mary. Ze schikte er bloemen en maakte confituren van fruit uit de paleistuin - liefhebberijen van rijke dames in hun buitenhuizen. Het keldertje is een van de meest authentieke 17e-eeuwse vertrekken in het paleis. De ruimte is volledig betegeld tot en met het plafond. Door jarenlang optrekkend vocht en lekkages trad er zoutkristallisatie op, waardoor de glazuurlaag van de tegels loskwam van de ondergrond en ze van de muren vielen. Op basis van onderzoek van de TU Delft kon de restaurator een geschikte behandelmethode ontwikkelen: voorzichtige verwijdering en stuk voor stuk ontzouten en restaureren. Samen met de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed deden we onderzoek naar de oude mortel en ontwikkelden een nieuwe mortel voor de terugplaatsing van de tegels. Van de restauratie is een documentaire gemaakt [link].

​

​

 

Groen erfgoed op reis

Paleis Het Loo speelt een actieve rol in het Europese groene kennisnetwerk. In 2022 vonden twee uitwisselingen plaats rondom Oranjebomen, onderdeel van het groene erfgoed van Paleis Het Loo en symbool van het Huis Oranje-Nassau. De oudste bomen in deze collectie zijn nog geplant in de tijd van koning-stadhouder Willem III en Mary Stuart II, met een leeftijd van meer dan driehonderd jaar. Zo gingen in juni 2022 tien jonge citrusboompjes vanaf Paleis Het Loo op transport naar Hampton Court in Engeland, een van de paleizen van de koning-stadhouder en zijn vrouw. De oorspronkelijke collectie citrusbomen van Hampton Court is tijdens de Eerste Wereldoorlog verloren gegaan, omdat alle tuinlieden in Frankrijk moesten vechten en de bomen door geen of slechte verzorging het niet overleefden. Vier van de tien jonge bomen zijn enten (nakomelingen) van de alleroudste bittere sinaasappelbomen van het paleis. De zes andere zijn variaties.
Andersom verrijkten we ook onze groene collectie in 2022. Jarenlang waren we op zoek naar andere soorten van de bittere sinaasappel die in de 17e eeuw in Nederland voorkwam. Eerdere contacten met de collectie van de familie Dei Medici in Italië liepen vast toen er voor Noord-Europa, vanwege een plantenziekte, een invoerverbod op alle levende sinaasappelbomen uit het Middellandse Zeegebied kwam. De eeuwenoude citrusbomen van Paleis Schönbrunn in Wenen boden uitkomst. Paleis Het Loo kon na een bezoek twintig takjes van verschillende soorten uit de Weense collectie meenemen en de stekken op speciale onderstammen enten. Maar liefst 98% van de stekken is goed aangeslagen. Deze bomen zijn straks te bewonderen in de koninginnetuin.
 

Achter de schermen

In 2022 vervolgden we de digitale collectieregistratie. Dit is niet alleen belangrijk voor het behoud en beheer van de collectie (circa 160.000 objecten), maar ook voor de publieke toegankelijkheid, want digitale registratie is een noodzakelijke stap voor de online ontsluiting van de collectie. In de online collectie zal op termijn de gehele collectie - ook het deel dat niet op Paleis Het Loo te zien is en zich in het CC NL in Amersfoort bevindt – toegankelijk zijn voor het publiek. In 2023 bijten de topstukken de spits af, een rijke basis voor het vertellen van nieuwe en andere verhalen.

​

​

​